Các khu công nghiệp xanh ở Việt Nam đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Không chỉ đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, mô hình này còn mang lại lợi ích lớn cho doanh nghiệp khi thu hút vốn FDI, nâng cao uy tín và giảm chi phí vận hành. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cập nhật chi tiết danh sách các khu công nghiệp xanh ở Việt Nam thời điểm hiện tại, cùng với đó là những tiêu chí xây dựng quan trọng.

1. Danh sách các khu công nghiệp xanh ở Việt Nam

Trong những năm gần đây, nhiều khu công nghiệp ở Việt Nam đã và đang chuyển đổi theo hướng khu công nghiệp sinh thái, áp dụng các tiêu chí tiết kiệm tài nguyên, tái chế phụ phẩm và xây dựng hệ thống cộng sinh công nghiệp. Dưới đây là một số khu công nghiệp tiêu biểu, được chúng tôi chia theo vùng miền để người đọc dễ hình dung:

1.1. Các khu công nghiệp xanh tiêu biểu ở miền Bắc

Dải công nghiệp xanh miền Bắc tập trung quanh cực logistics Hải Phòng – Quảng Ninh – Hải Dương – Bắc Ninh. Lợi thế nổi bật là cảng biển Hải Phòng (Lạch Huyện), hành lang QL5/CT.04, và mạng lưới DN công nghiệp hỗ trợ điện – điện tử, cơ khí chính xác. Nhờ vậy, các khu công nghiệp có hạ tầng môi trường đồng bộ và kết nối cảng tốt thường dẫn dắt xu hướng “xanh – sinh thái”.

Dưới đây là những cái tên tiêu biểu cho danh hiệu khu công nghiệp xanh toàn miền Bắc:

• Khu công nghiệp Kim Thành (thuộc tập đoàn COMA 18): Nằm trên trục QL5 kết nối Hà Nội – Hải Phòng, Kim Thành tập trung phát triển hạ tầng đồng bộ và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, định hướng trở thành khu công nghiệp xanh với giải pháp tiết kiệm năng lượng và quản lý nước thải minh bạch.
• Khu công nghiệp VSIP Hải Phòng: Quy hoạch theo mô hình đô thị – công nghiệp – dịch vụ hiện đại, chú trọng hạ tầng xanh và xử lý nước thải tập trung. Khu công nghiệp này thu hút mạnh các ngành điện tử, cơ khí chính xác, logistics và công nghiệp hỗ trợ..
• Khu công nghiệp Amata City Hạ Long: Nằm trong khu kinh tế ven biển, định hướng phát triển công nghiệp sinh thái với hạ tầng logistics gần cảng biển. Amata Hạ Long hướng tới các ngành sạch, công nghệ cao, chế biến chế tạo xuất khẩu.
• Khu công nghiệp Hòa Phú: Hòa Phú đang định hình theo hướng khu công nghiệp sinh thái, chú trọng quản lý tài nguyên, hạ tầng thân thiện môi trường và thu hút dệt may, chế biến gỗ và công nghiệp nhẹ ít phát thải..
• Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền: Đi đầu trong mô hình cộng sinh công nghiệp tại Hải Phòng, Nam Cầu Kiền đã triển khai hệ thống tái chế phụ phẩm, giảm phát thải và đạt hơn 90% tiêu chí công nghiệp sinh thái. Khu công nghiệp này phù hợp cho các ngành cơ khí, luyện kim, tái chế, vật liệu xây dựng.
• Khu công nghiệp Phú Hà (thuộc tập đoàn Viglacera): : Được quy hoạch đồng bộ với hệ thống xử lý chất thải tập trung. Khu công nghiệp thu hút các lĩnh vực công nghiệp điện tử, linh kiện, sản xuất vật liệu mới và công nghiệp sạch.
• Khu công nghiệp VSIP Hải Dương: Hướng tới mô hình công nghiệp sạch, tự động hóa và xanh. Đây là điểm đến của các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp công nghệ cao, điện tử và chế biến chế tạo
• Khu công nghiệp Yên Phong II-C (thuộc tập đoàn Viglacera): Mở rộng từ Yên Phong I, quy hoạch hiện đại với hạ tầng xanh và tiết kiệm năng lượng. Khu công nghiệp chuyên thu hút các tập đoàn điện tử, sản xuất linh kiện, công nghiệp hỗ trợ Samsung.
• Tổ hợp khu công nghiệp DEEP C: cMột trong những cụm khu công nghiệp lớn nhất miền Bắc, nổi bật với cảng nội khu và sáng kiến xanh (năng lượng tái tạo, tái chế nước). DEEP C là trung tâm của các ngành hóa chất xanh, logistics, sản xuất ô tô – linh kiện, năng lượng sạch.

Đánh giá chung: Miền Bắc hiện tại có DEEP C và VSIP Hải Phòng chiếm ưu thế nhờ “kề cảng – sát cao tốc”, trong khi Kim Thành nổi lên nhờ vị trí trên trục QL5 và định hướng đầu tư hạ tầng môi trường đồng bộ.

1.2. Các khu công nghiệp xanh nổi bật ở miền Trung

Miền Trung có bán kính cung ứng ngắn ra biển và quỹ đất công nghiệp ven đô các đô thị cảng. Điểm tựa logistics là cảng Tiên Sa (Đà Nẵng) và cảng Quy Nhơn (Bình Định), giúp các khu công nghiệp gần cảng thuận lợi thu hút ngành chế biến chế tạo, dệt may, gỗ, linh kiện.

Dưới đây hai khu công nghiệp xanh ở miền Trung Việt Nam:

• Khu công nghiệp Hòa Khánh (Đà Nẵng – Daizico): Khu công nghiệp Hòa Khánh có quy mô gần 400 ha, định hướng phát triển theo mô hình khu công nghiệp sinh thái. Địa điểm này thu hút mạnh các ngành cơ khí, điện tử, chế biến nông lâm sản, dệt may, vật liệu xây dựng và hóa mỹ phẩm, đồng thời đang mở rộng để đáp ứng nhu cầu sản xuất sạch và bền vững.
• Khu công nghiệp Becamex VSIP Bình Định: Thuộc khu kinh tế Nhơn Hội, quy mô hơn 1.000 ha đất công nghiệp, tích hợp mô hình khu công nghiêp – đô thị – dịch vụ với hạ tầng hiện đại và giải pháp năng lượng tái tạo. Nơi đây tập trung thu hút các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, điện tử, dược phẩm, nội thất, dệt may và chế biến gỗ, hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất xanh của miền Trung.

1.3. Các khu công nghiệp xanh tiêu biểu tại miền Nam

Miền Nam là thủ phủ công nghiệp với chuỗi cung ứng dày, hạ tầng tiện ích ổn định và lợi thế cảng biển Cái Mép – Thị Vải cùng các ICD nội vùng. Các khu công nghiệp có xử lý nước thải tập trung, năng lượng sạch và quản trị ESG bài bản đang giữ nhịp tăng trưởng bền vững.

Dưới đây là danh sách các khu công nghiệp xanh ở miền Nam:

• Khu công nghiệp Phú Mỹ II Mở Rộng (IDICO): Khu công nghiệp Phú Mỹ II Mở Rộng được IDICO đầu tư với hạ tầng xử lý môi trường đồng bộ và định hướng phát triển khu công nghiệp sinh thái – thông minh. Đây là điểm đến cho các ngành hóa chất, vật liệu xây dựng, logistics và công nghiệp nặng xuất khẩu.
• Khu công nghiệp Nam Tân Uyên: Diện tích hơn 620 ha, Nam Tân Uyên có hệ thống xử lý nước thải hiện đại và hạ tầng nội khu hoàn chỉnh, định hướng giảm tác động môi trường. Khu công nghiệp tập trung thu hút dệt may, gỗ, cơ khí chế tạo và sản xuất hàng tiêu dùng.
• Khu công nghiệp Quốc tế Protrade: Protrade International Tech Park nổi bật với mô hình khu công nghiệp sinh thái kết hợp đô thị – dịch vụ theo chuẩn quốc tế. Thế mạnh ở các lĩnh vực công nghệ cao, điện tử, dược phẩm và sản xuất sạch.
• Khu công nghiệp Biên Hòa 2 (Sonadezi Long Bình): Biên Hòa 2 hiện được định hướng cải tạo theo hướng khu công nghiệp xanh, nâng cấp hạ tầng và quản lý môi trường. Lĩnh vực chính gồm cơ khí, điện tử, chế biến thực phẩm, dệt nhuộm.
• Khu công nghiệp Gò Dầu (Sonadezi Long Bình): Sở hữu lợi thế gần cảng – logistics thủy, tổ chức hạ tầng môi trường theo tiêu chuẩn mới. Phù hợp hóa chất sạch, vật liệu, kho bãi – logistics cảng.
• Khu công nghiệp Thanh Phú (Sonadezi Long Bình): Quy hoạch công nghiệp nhẹ, thân thiện môi trường, ưu tiên kiểm soát nước thải. Khu công nghiệp này thu hút dệt may (không nhuộm), chế biến gỗ, bao bì, cơ khí – điện.
• Khu công nghiệp Việt Hương 2: Hạ tầng xử lý môi trường theo cụm, tăng cường mảng xanh nội khu. Ngành chủ lực: dệt – giày (kiểm soát quy trình), điện – điện tử, thực phẩm – đồ uống, nhựa – hóa chất.
• Khu công nghiệp Amata City Biên Hòa: Một trong những điểm thí điểm khu công nghiệp sinh thái, chú trọng tiết kiệm năng lượng và tái sử dụng tài nguyên. Hướng tới công nghệ cao, điện–điện tử, phụ tùng ô tô, công nghiệp hỗ trợ.
• Khu công nghiệp Xuân Lộc (Sonadezi Long Bình): Vận hành xử lý tập trung, tăng tỉ lệ cây xanh. Phù hợp chế biến nông–lâm sản, may mặc (không nhuộm), nhựa – bao bì, điện – điện tử.
• Khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3: Quy hoạch chuyên sâu tại trung tâm Cái Mép–Thị Vải, hạ tầng môi trường quy mô lớn. Thu hút các nhóm ngành hóa chất – năng lượng sạch, kim loại – cơ khí nặng, công nghiệp phụ trợ, logistics cảng.

Đánh giá chung: Tại khu vực miền Miền Nam, cụm Phú Mỹ 3/Phú Mỹ II Mở Rộng có ưu thế nhờ tiếp cận cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, chi phí logistics cạnh tranh và năng lực đón doanh nghiệp quy mô lớn.

2. Quy trình lựa chọn khu công nghiệp xanh cho nhà đầu tư

Sau khi tham khảo danh sách các khu công nghiệp xanh tiêu biểu tại Việt Nam ở trên, nhiều doanh nghiệp sẽ đặt ra câu hỏi: “Trong số rất nhiều lựa chọn, đâu mới là KCN phù hợp nhất với ngành nghề, quy mô và chiến lược phát triển của mình?”

Thực tế, việc lựa chọn không chỉ dựa trên giá thuê đất hay vị trí địa lý, mà còn phụ thuộc vào tiêu chí môi trường, hạ tầng hỗ trợ và cả ưu đãi dài hạn. Để giúp nhà đầu tư có cơ sở ra quyết định, dưới đây là 5 bước quan trọng trong quy trình lựa chọn khu công nghiệp xanh:

Bước 1: Đánh giá ngành nghề và yêu cầu môi trường

Doanh nghiệp trước hết cần phân tích ngành nghề của mình và những đặc thù về sản xuất. Một số ví dụ như sau:

• Ngành điện tử thường tiêu thụ điện lớn, đòi hỏi nguồn điện ổn định và sạch;
• Ngành dệt may sử dụng nhiều nước, cần hệ thống xử lý và tái sử dụng nước thải đạt chuẩn loại A;
• Ngành thực phẩm và đồ uống cần hệ thống xử lý chất thải hữu cơ cùng logistics lạnh.

Việc xác định rõ nhu cầu từ đầu sẽ giúp doanh nghiệp tránh rơi vào tình huống chọn khu công nghiệp có hạ tầng không phù hợp, kéo theo chi phí khắc phục lớn trong tương lai.

Bước 2: Sàng lọc theo vị trí địa lý, hạ tầng kết nối và quỹ đất khả dụng

Tiếp theo, doanh nghiệp cần thu hẹp phạm vi lựa chọn theo vị trí và hạ tầng. Vị trí phải thuận tiện cho chuỗi cung ứng:

• Gần cảng biển nếu ưu tiên xuất khẩu
• Gần cao tốc hoặc sân bay nếu cần logistics nhanh.

Đồng thời, phải kiểm tra quỹ đất còn trống, tình trạng san nền, khả năng mở rộng trong 5–10 năm tới. Tại Việt Nam, nhiều khu công nghiệp được quảng bá nhưng thực tế quỹ đất khả dụng rất hạn chế hoặc chi phí san lấp cao, vì vậy việc kiểm chứng thông tin này là cần thiết.

Bước 3: So sánh các chỉ số xanh và chi phí vận hành

Một khu công nghiệp xanh không chỉ dừng ở tuyên bố mà phải thể hiện bằng các chỉ số đo lường cụ thể. Doanh nghiệp nên yêu cầu chủ đầu tư cung cấp những dữ liệu quan trọng sau:

• Công suất xử lý nước thải.
• Tỷ lệ nước tái sử dụng.
• Tỷ lệ điện năng đến từ nguồn tái tạo.
• Tỷ lệ chất thải rắn tái chế
• Các chỉ số phát thải khí nhà kính.

Song song, cần tính toán tổng chi phí vận hành: giá thuê đất, phí xử lý môi trường, chi phí năng lượng. Nhiều nghiên cứu quốc tế khẳng định rằng đánh giá đồng thời hiệu suất môi trường và tổng chi phí sở hữu (Total Cost of Ownership) mới cho cái nhìn đầy đủ về hiệu quả đầu tư.

Bước 4: Thẩm định cam kết quản lý và cơ chế vận hành của khu công nghiệp

Một yếu tố thường bị bỏ qua là mức độ cam kết của ban quản lý khu công nghiệp. Doanh nghiệp cần xem xét nhứng thông tin sau:

• Mô hình quản lý môi trường.
• Sự minh bạch trong báo cáo ESG
• Hệ thống giám sát môi trường trực tuyến

Đặc biệt là sự tồn tại của các chương trình cộng sinh công nghiệp – nơi chất thải hoặc phụ phẩm của một nhà máy trở thành nguyên liệu cho nhà máy khác. Đây là điểm cốt lõi trong mô hình Eco-Industrial Park mà UNIDO và World Bank nhấn mạnh. Nếu ban quản lý chỉ dừng lại ở quảng bá, không có hệ thống giám sát và chế tài rõ ràng, thì rủi ro “greenwashing” (tẩy xanh) là rất lớn.

Bước 5: Đàm phán ưu đãi và ràng buộc trong hợp đồng

Bước cuối cùng là khâu pháp lý và tài chính. Doanh nghiệp cần làm rõ các ưu đãi thuế, giảm phí thuê đất hoặc hỗ trợ hạ tầng xanh mà khu công nghiệp hoặc địa phương có thể cung cấp. Quan trọng hơn, các điều khoản liên quan đến môi trường cần được đưa vào hợp đồng:

• Cam kết tối thiểu về tỷ lệ điện tái tạo.
• Công suất xử lý nước thải.
• Mức phí môi trường ổn định.
• Cơ chế bồi thường nếu khu công nghiệp không đạt chỉ số cam kết.

Việc ràng buộc KPI môi trường trong hợp đồng là cách bảo đảm quyền lợi của doanh nghiệp và tránh tranh chấp về sau.

Năm bước trên đây được xây dựng và áp dụng cho quá trình tư vấn những khách hàng của Kim Thành. Chúng tôi luôn ưu tiên quyền lợi của khách hàng, đảm bảo rằng mọi quyết định đầu tư vào khu công nghiệp xanh đều dựa trên những dữ liệu minh bạch, hạ tầng thực tế và các cam kết ràng buộc rõ ràng từ chủ đầu tư. Với kinh nghiệm nhiều năm đồng hành cùng doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản công nghiệp, Kim Thành cam kết mang đến giải pháp tối ưu nhất, vừa tiết kiệm chi phí vận hành, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển bền vững quốc tế.

3. Kết luận

Qua những thông tin trên, chúng tôi tin rằng việc phát triển các khu công nghiệp xanh ở Việt Nam không chỉ là xu thế mà còn là yêu cầu tất yếu để gắn với mục tiêu quốc gia phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Dù còn nhiều thách thức, nhưng mô hình này chắc chắn sẽ mang đến cho các doanh nghiệp lợi ích mạnh mẽ: tiết kiệm chi phí, nâng cao thương hiệu, dễ dàng tiếp cận tín dụng xanh và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu

Nếu doanh nghiệp đang tìm kiếm cơ hội đầu tư hiệu quả và lâu dài tại thị trường công nghiệp Hải Phòng, hãy liên hệ ngay với Kim Thành để được tư vấn chi tiết và giải pháp tối ưu.